Küresel ekonomik krizden ciddi derecede etkilenen konut fiyatlarında düşüş başladı. Dünyanın önde gelen 25 şehrinde konut fiyatları tablodaki yönünü aşağıya çevirdi.
Yapılan bir araştırmaya göre, dünyanın 25 büyük şehrinde ev fiyatlarına daha yakından bakıldığında fiyatlarda keskin bir düşüş görülüyor.
İsviçre bankası UBS tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, emlak fiyatlarının ‘aşırı şişirilmesi’ riski geçtiğimiz yıl dünyanın en büyük şehirlerinde azaldı.
25 KENTTE FİYATLAR YÜZDE 5 DÜŞTÜ
Dünyanın en büyük 25 şehrini inceleyen son Küresel Emlak Balonu Endeksi, gayrimenkul fiyatlarının ortalama %5 düştüğünü ve bu eğilimin muhtemelen devam edeceğini gösteriyor.
Raporda belirtilen fiyat düzeltmeleri, 2008 mali krizi sırasında dünyayı sert bir şekilde vuran şehirlerdeki emlak balonu riskini önemli ölçüde azalttı.
ZÜRİH VE TOKYO ‘BALON RİSKİ’ KATEGORİSİNDE
Rapora göre, geçen yıl dokuz şehirden geriye yalnızca iki şehir (Zürih ve Tokyo) “balon riski” kategorisinde kaldı.
Frankfurt, Münih ve Amsterdam, Avrupa’da daha düşük riskli “aşırı değerli” kategorisine düşen şehirler olurken, önceki yıla göre değişmeyen Cenevre, Londra, Stockholm ve Paris’e katıldı.
UBS’e göre Madrid de emlak fiyat dengesizliklerinde bir düşüş gördü; bu da artık Milan ve Varşova ile birlikte “oldukça değerli” olduğu anlamına geliyor.
Talebin artması ve arzın sınırlı olması nedeniyle emlak fiyatlarının hızlı ve sürdürülemez bir hızla artması durumunda emlak veya konut balonu oluşur. Bir noktada talep aniden donar veya azalır, bu da fiyatlarda keskin bir düşüşe yol açarak balonun patlamasına neden olur.
RUSYA – UKRAYNA SAVAŞI VE KOVİD-19 BELİRLEYİCİ ETKEN
UBS, konut piyasasındaki dengesizliklerdeki genel düşüşü, diğer faktörlerin yanı sıra Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Kovid-19 salgını nedeniyle son iki yılda enflasyonda ve faiz oranlarında küresel bir artış görülen mevcut ekonomik ortama bağlıyor.
Düşük finansman maliyetleri, son on yılda küresel konut piyasalarının can damarı olmuş ve ev fiyatlarını baş döndürücü seviyelere çıkarmıştır.
Banka, UBS’nin incelediği 25 şehirde 2022 ortasından 2023 ortasına kadar gerçek ev fiyatlarının ortalama %5 düştüğünü belirterek, fiyatlarda daha fazla düşüşün muhtemel olduğunu da sözlerine ekledi.
UBS’e göre en büyük düşüş Frankfurt ve Toronto’da görüldü; her ikisinde de fiyatlar %15 oranında düştü. UBS raporunun geçen yılki baskısında iki şehir en yüksek risk puanlarına sahipti.
Raporun yazarları, “Düşük finansman maliyetleri, son on yılda küresel konut piyasalarının can damarı olmuş ve ev fiyatlarını baş döndürücü seviyelere çıkarmıştır. Ancak düşük faiz ortamının aniden sona ermesi iskambil evini sarstı.” dedi.
FİYATLARDA DAHA DA ARTIŞ BEKLENMİYOR
Rapora göre şu anda yalnızca UBS’nin genel merkezinin bulunduğu Zürih ve Tokyo emlak balonu riskiyle karşı karşıya.
UBS, ilk durumda, gerçek ev fiyatlarının önceki yıllara göre daha yavaş da olsa 2023 boyunca artmaya devam ettiğini, kira büyümesinin keskin bir şekilde hızlandığını ve konut fiyatlarındaki artışı geride bıraktığını söyledi.
Banka, “Mevcut konut arzı, artan finansman maliyetlerinin ortasında salgın öncesi seviyelere yükselirken, fiyatlarda daha fazla artış görmeyi beklemiyoruz” diye ekledi.
KONUTA ERİŞİM HÂLÂ SORUN
UBS’e göre Paris ve Londra gibi ülkeler fiyat düzeltmeleri görmüş ve balon riski Zürih’e göre daha düşük olsa da fiyatlardaki düşüş konuta erişimi önemli ölçüde iyileştirmeye yetmedi.
Banka, fiyatların Paris ve Londra’daki ücretlerden kopuk kaldığını belirterek, 60 metrekarelik bir ev satın almanın hâlâ hizmet sektöründeki vasıflı bir çalışanın 10 yıllık yıllık maaşını temsil ettiğini kaydetti.
Bu kopuklukla karşı karşıya kalan UBS, konut sıkıntısı düzelse bile faiz oranlarının mevcut yüksek seviyelerde kalması durumunda fiyatlarda daha fazla düşüş yaşanmasının muhtemel olduğunu söylüyor.
